Băno Axionov
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód |
aktor, reżyser, scenarzysta, pedagog teatru |
Odznaczenia | |
Zasłużony Artysta Mołdawskiej SRR, laureat wielu konkursów teatralnych |
Băno Axionov, (rum. Băno Axionov; ros. Бэно Максович Аксёнов; niem. Bäno Axionov; ang. Beno Axionov; ur. 2 kwietnia 1946) – radziecki i mołdawski aktor teatralny i filmowy, reżyser, scenarzysta oraz pedagog teatru[1][2][3]. Zasłużony Artysta Mołdawskiej SRR (1991). Laureat wielu konkursów teatralnych[4][5][6].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Băno Axionov urodził się w Mińsku. Jego ojciec, Max Fishman / Mietek Fiszman (ur. 12 grudnia 1915 w Warszawie, zm. 24 września 1985 w Kiszyniowie), był kompozytorem i pedagogiem[7][8][9][10][11]. Matka, Lidia Axionovа (ur. 19 lipca 1923 w Engelsie, zm. 18 września 2019 w Kiszyniowie) była dyrygentem i profesorem (niektórzy z jej przodków byli Sybiracy)[12][13]. Ma brata, Artura Aksenova, który jest pianistą i pedagogiem[14][15][16].
W 1965 ukończył gimnazjum w Kiszyniowie. Trenowany lekkoatletyczne. Należał do najlepszych płotkarzy Mołdawii w biegu na 200 m i 400 m przez płotki. (1963 -1966). Wielokrotny mistrz Mołdawii i reprezentant kraju we wszystkich wymienionych dyscyplinach. Jego trenerem był Zasłużony Trener Mołdawskiej SRR Jewgienij Zybczenko[17].
Studiował w Kiszyniowskim Instytucie Sztuki im. Gavriila Musicescu pod kierunkiem Nadieżdy Aronieckiej[18], w Leningradzkim Instytucie Teatralnym, w Moskiewskim Laboratorium Marii Knebel[19][20] i u Pawła Chomskiego (Moskiewska Akademia Przekwalifikowania Pracowników Sztuki i Teatr Mossowiet)[21].
Jeszcze jako student zaczął być zapraszany do występów w radiu i telewizji jako aktor. Inscenizował sztuki w zespołach amatorskich w Kiszyniowie i Tyraspolu.
Kariera zawodowa
[edytuj | edytuj kod]W 1969 r. został aktorem i asystentem reżysera w rosyjskim teatrze w Tyraspolu, 1973-2006 był aktorem i reżyserem Rosyjskiego Teatru Dramatycznego im. А.П. Czechowa w Kiszyniówie. W latach 1971–1985 (z przerwami) uczył aktorstwa w Instytucie Sztuki w Kiszyniowskim Instytucie Sztuki im. Gavriila Musicescu. W latach 80. był stałym prezenterem popularnych programów satyrycznych mołdawskiej telewizji „Ariciul” i „Ławka Ariciul” (reż. A. Suprun, L. Milniczenko). W tych samych latach został zapamiętany z ról aktorskich w telewizyjnym „Teatrze Miniatur” (w reżyserii A. Suprun, M. Riabowa, B. Axionov), a także przebiegłym, mądrym błaznem z serii spektakli dla dzieci programy telewizyjne „Zgadnij” (reż. L. Zoti). Stworzył wiele ciekawych ról w satyrycznym magazynie filmowym „Usturicz” (produkowanym przez „Moldova-Film”). Często występował w reklamach.
Ma w dorobku ok. 200 ról teatralnych w Kiszyniowie i Tyraspolu, zagrał role dramatyczne i komediowe (m.in. Fadinard («Słomkowy kapelusz» Eugène Labiche, reż. N. Aronieckaja), Trzeci («Na pełnym morzu» Sławomir Mrożek, reż. M. Abramow), Miedwiedienko («Mewa» Anton Czechow, reż. N. Betsis), Rispołożeński («The Bankrupt» Aleksandr Ostrowski, reż. M. Abramow), Łomow i Czebukow («Oświadczyny» Anton Czechow, reż. B. Axionov), Don Diego («Pobożna Marta» Tirso de Molina, reż. N. Betsis), Prochor («Cichy Don» Michaił Szołochow, reż. J. Cicinowski), Mortimer («Maria Stuart» Friedrich Schiller. reż. N. Betsis). Grzela (Alen) i Molière («Szkoła żon», reż. N. Aronieckaja»), Mendosa («The Duenna» Richard Brinsley Sheridan, reż. N. Aronieckaja), Cherea («Kaligula» Albert Camus, reż. L. Łastiwka), Mąż («Strach i nędza III Rzeszy» Bertolt Brecht reż. V. Apostol), Trzeci («Na pełnym morzu» Sławomir Mrożek reż. M. Abramow), Spirake («Titanic – walc» Tudor Mușatescu, reż. S.Luka), Menachem Mendel («Modły żałobne» Gr. Gorin na podstawie Szoloma Alejchema, reż. V. Madan).
Zagrał w ponad 20 filmach, m.in: 1964: Bill – „Robin Hood”, 1976: Łotrzyk, bywalca salonów – „Mark Twain kontra…”[22][23]. 1979: Reporter - "I nadejdzie dzień..."[24][25]. 1979: Agent – „Emisariusz ośrodka zagranicznego"[26]. 1979: Inżynier - „Witam, przybyłem”[27]. 1980: Machnowiec – „Duża i mała wojna”[28]. 1993: Grigenaru – „Pociąg do Kalifornii”[29]. 1995: Tatar – „Na dnie” (1 - 6 seriа). 1999: Pawlik – „Powrót Titanica” (1 i 2 seria)[30][31]. 2000: Elektryk - „Antologia dowcipów”[32]. 2019: Dziadek - „Kto następny?”[33][34][35].
Wystawił około 60 przedstawień teatralnych (m.in. Król Maciuś Pierwszy Janusza Korczaka, Luise Millerin (sceny ze Intryga i miłość) Friedricha Schillera, Kot w butach Perrault, Głos ludzki Cocteau, Angela – tyrana Padwy Victora Hugo, Współwinni Goethe, Samobójca Erdmana, Bajka o carze Sałtanie, Aleksandra Puszkina, Nic we mnie o tym nie zapomni Icchaka Kacenelsona, Elie Wiesel, Hannah Szenes, Kłopot z czułego serca Władimira Sołłoguba[36], Zapiski wariata Gogolа[37][38][39], Cudza żona i mąż pod łóżkiem Fiodora Dostojewskiego[40][41][42].
Od 2007 roku mieszka w Niemczech, gdzie kontynuuje swoją pracę jako reżyser, prowadzi kursy mistrzowskie i wykłady z historii i sztuki Mołdawii, Rumunii, Rosji, Białorusi, Ukrainy[43].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Z pierwszą żoną, aktorką i reżyserką Liudmilą Chahi, ma syna Władysława Aksenova[44][45][46]. Jego drugą żoną została doktor habilitowany socjologii Swietłana Dmitrienko[47].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Zasłużony Artysta Mołdawskiej SRR (1991)[48][49].
- Monografia Teatr Băno Axionovа" (Театр Бэно Аксёнова)[50][51][52][53].
- Laureat wielu konkursów teatralnych[54].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Library of Congress https://id.loc.gov/authorities/names/n2007089732.html
- ↑ Тираспольский театр
- ↑ Государственный русский драматический театр им. А.П. Чехова (Республика Молдова)
- ↑ Аксёнов Бэно Максович, kino-teatr.ru
- ↑ Бэно Аксёнов
- ↑ Ministerul Educaţiei, Culturii Şi Cercetării Al Republicii Moldova Biblioteca Naţională A Republicii Moldova Calendar Naţional 2021 Băno Axionov Р.138 ISSN 1857-1549
- ↑ Max Fishman
- ↑ Tamara Melnic: Composer And Professor Max Fishman
- ↑ Tamara Melnic: Composer And Professor Max Fishman. Ministerul Culturii al Republicii Moldova. Academia de Muzică, Teatru şi Arte Plastice. Anuar Ştiinţific: Muzică, Teatru, Arte Plasticethe. ISSN 1857-2251. Nr. 1 – 2 (12 - 13) 2011 S. 85 – 90
- ↑ Илана Елизарова: Без права творить. К 100-летию композитора, пианиста, педагога Макса Фишмана
- ↑ Baranov Ekaterina Bibliothèque Compositeurs de Moldavie Max Fishman
- ↑ Музыкальная академия
- ↑ Olga Bejenaru, Weronika Każdan, art critics: The first professor of choral conducting in Moldova (on the occassion of the 100th anniversary of the birth of L.V. Axionova)". "Information and analytical portal AVA.MD" February 23, 2023. (Беженару Ольга, Каждан Вероника, искусствоведы: Первый профессор хорового дирижирования Молдовы. К 100-летию со дня рождения Л.В. Аксёновой. Информационно-аналитический портал AVA.MD" 23 февраля 2023)
- ↑ А. М. Аксёнов [online] [dostęp 2010-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2011-01-30] .
- ↑ Artur Aksenov
- ↑ A. M. Axionov (otwietstwiennyj riedaktor): Rieżissura igry na fortiepiano: B. M. Bierlin-muzykant, licznost Moskwa: Rossijskaja akadiemija muzyki im. Gniesinych, 2006 (А. М. Аксёнов (ответственный редактор): Режиссура игры на фортепиано: В. М. Берлин-музыкант, личность Москва: Российская академия музыки им. Гнесиных, 2006)
- ↑ Бегуны с барьерами СССР (русский -> английский)
- ↑ Nadieżda Stiepanowna Aronieckaja
- ↑ Marii Knebel
- ↑ Гончарук, А.Ю: Актёрское мастерство и основы режиссуры: научно-методическое пособие по государственному стандарту 3+/ Москва; Берлин: Директ Медиа 2017. – 211 с. ISBN 978-5-4475-9126-7 (Мария Осиповна Кнебель (Maria Osipowna Knebel), страницы 81 - 84)
- ↑ Павел Осипович Хомский
- ↑ Марк Твен против… (1976)
- ↑ «Марк Твен против…» (СССР, 1976)
- ↑ И придёт день… (1979)
- ↑ И придет день 1979, «Молдова-фильм»
- ↑ Эмиссар заграничного центра (1979)
- ↑ Здравствуйте, я приехал! 1979
- ↑ Большая-малая война (1980)
- ↑ Поезд в Калифорнию (1993)
- ↑ Возвращение Титаника (1999)
- ↑ Возвращение Титаника (1999)
- ↑ Антология приколов (киноальманах) (2000)
- ↑ Анатолий Левицкий: Фильм Бэно Аксёнова (Молдова) «Кто следующий?» Klauzura 17.06.2019
- ↑ Карина Коваль: В «вежливом» окружении" Журнал Иные берега 2 (50) 2019 ISSN 1994-3768
- ↑ Wer ist der Nächste? 2019
- ↑ Lukas Bull: Mirror world of theater ProArtInfo June 4, 2014 (Лука Булл Зеркальный мир театра 4 июня 2014)
- ↑ N.Iwanowa: Im Rahmen des Festivals „Tschechows Heimat“ Neue Taganroger Zeitung 27.09.2010
- ↑ Heinz Setzer: Dramatic high tension Badische Zeitung 23. Juli 2010 (Heinz Setzer Dramatische Hochspannung Badische Zeitung July 23, 2010)
- ↑ Lidia Olejnik: TimeOut 17. October 2012 (Лидия Олейник: 17 октября 2012 года. Вот и закончился 5 московский международный театральный фестиваль "Соло")
- ↑ Владимир Смирнов: Возвращение Мастера 4 февраля 2014 Возвращение Мастера
- ↑ Każdan Weronika: 'Cudza żona i mąż pod łóżkiem „Niezawisimaja Mołdowa“ 23.02.2014 (Вероника Каждан: Чужая жена и муж под кроватью 23 февраля 2014).
- ↑ Чужая жена и муж под кроватью
- ↑ Вероника Каждан: «Магический сеанс музыки» Русское поле (Германия). 29.05.2014
- ↑ Аксенов Владислав Бэнович. Институт российской истории РАН
- ↑ Authors/Creators beginning with: Aksenov, V. B.
- ↑ Лучший нон-фикшн 2023 года: названы лауреаты нового сезона важнейшей просветительской премии России
- ↑ Татьяна СПАТАРУ, доктор хабилитат социологических наук, Институт Юридических и Политических Исследований АНМ: Institutionalization of sociology in the Republic of Moldova S 124
- ↑ Бэно Аксенов (Beno Axionov)
- ↑ Бэно Аксенов (Beno Axionov)
- ↑ Library of Congress Teatr Bėno Aksënova (Teatr Bėno Axionova)
- ↑ Catalog. Biblioteca Națională a Republicii Moldova
- ↑ Агентство Еврейских Новостей Главные новости
- ↑ Воздаяние талантам | "Независимая Молдова" [online], nm.md [dostęp 2023-11-25] .
- ↑ Prabook Bano Axionov
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Валентина Склярова: Biblioteca Națională a Republicii Moldova Один за всех, против всех: (об актёре Бэно Аксёнове) Молдавские ведомости, - Кишинев : ÎM "Edit Tipar Grup" SRL . - 8 c.. - 2004, 13 марта, С. 6
- Валентина Склярова: catalog.bnrm.md Театр Бэно Аксёнова Chişinău F.E.P. "Tipografia Centrală" 2006 160 p.: foto ISBN 978-9975-78-480-1
- Nina Rożkowskaja, Wadim Rożkowski: Theater and Spectator. Biblioteca Naţională a Republicii Moldova, BNRM Literatura artistică Chişinău 1981 Clasificare:792C2 (Нина Рожковская, Вадим Рожковский: Театр и зритель
- Łarisa Szorina: The World Through the Eyes of Theater: history of the State Russian Drama Theater named after A.P. Tshechov. Chișinău F.E.P. "Tipografia Centrală". 2001. ISBN 9975-9634-3-9
- Władimir Smirnow: Игры на вулкане. "Information and analytical portal AVA.MD" February 28, 2014.
- Weronika Każdan: Преодолевая мрак и хаос (Заслуженный артист Республики Молдовы Бэно Аксёнов) Magazine Others Shores No. 3 (39) 2015 pp. 80–87. ISSN 1994-3768
- Victoria Mihai: В поисках добра и истины. Аксеновы. Information and analytical portal AVA.MD December 4, 2017.
- Maria Stankiewicz: Игры без поддавков. Прошлое и настоящее актёра и режиссёра Бэно Аксёнова. Magazine Tshaika. May 10, 2021.
- Weronika Każdan - Băno Axionov: «Против кого дружим???» или «не помнящие родства своего». Information and analytical portal AVA.MD. June 4, 2022.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Băno Axionov w bazie IMDb (ang.)
- Ольга Беженару: Событие, подарившее праздник. В Кишинёвском русском театре «Чужая жена и муж под кроватью» ProArtInfo25.08.2014
- Людмила Седова: Безумно влюблённый 19 октября 2012 года.
- Heinz Setzer: Dramatische Hochspannung Badische Zeitung 23.07.2010
- Лидия Олейник: Вот и закончился 5 московский международный театральный фестиваль "Соло". 17 октября 2012 года.